โรคหัวใจเป็นหนึ่งในโรคที่คร่าชีวิตคนไทยและคนทั่วโลกมากที่สุดในแต่ละปี และยังคงเป็นปัญหาสุขภาพสำคัญที่หลายครอบครัวเผชิญอยู่ ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับ โรคหัวใจ จึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง เพราะโรคนี้สามารถส่งผลกระทบทั้งในเชิงร่างกาย จิตใจ และคุณภาพชีวิตโดยรวม
คำถามที่หลายคนสงสัยก็คือ “โรคหัวใจรักษาหายไหม” ซึ่งคำตอบไม่ได้มีเพียงคำเดียว เพราะขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นชนิดของโรค ความรุนแรงของอาการ หรือการดูแลรักษาอย่างต่อเนื่อง ดังนั้นการตระหนักรู้และเฝ้าระวังโรคหัวใจตั้งแต่ระยะเริ่มแรกคือหัวใจสำคัญที่จะช่วยเพิ่มโอกาสให้ผู้ป่วยสามารถกลับมาใช้ชีวิตได้ใกล้เคียงปกติที่สุด
โรคหัวใจ หมายถึงความผิดปกติของโครงสร้างและการทำงานของหัวใจ ซึ่งหัวใจถือเป็นอวัยวะหลักในการสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกายทั้งหมด หากหัวใจทำงานผิดปกติ จะส่งผลกระทบต่ออวัยวะอื่น ๆ ตามมา
ประเภทของโรคหัวใจที่พบบ่อย ได้แก่
โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ (Coronary artery disease) เกิดจากไขมันเกาะตามผนังหลอดเลือด ทำให้การไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยงหัวใจลดลง
โรคลิ้นหัวใจผิดปกติ เช่น ลิ้นหัวใจตีบหรือลิ้นหัวใจรั่ว
หัวใจเต้นผิดจังหวะ (Arrhythmia) ซึ่งอาจเต้นเร็วเกินไป ช้าเกินไป หรือเต้นไม่สม่ำเสมอ
หัวใจล้มเหลว (Heart failure) ภาวะที่หัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดได้เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย
กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบหรือการติดเชื้อหัวใจ ซึ่งแม้พบไม่บ่อยแต่มีความอันตรายสูง
สิ่งที่สำคัญคือ โรคหัวใจไม่ได้มีรูปแบบเดียว และแต่ละชนิดก็มีการรักษาที่แตกต่างกัน
อาการของโรคหัวใจอาจแตกต่างกันไปในแต่ละคน แต่สัญญาณที่ไม่ควรมองข้าม ได้แก่
เจ็บแน่นหน้าอก หรือมีอาการกดทับบริเวณอก โดยเฉพาะเมื่อออกแรง
หายใจลำบาก เหนื่อยง่ายกว่าปกติ
ใจสั่น หัวใจเต้นแรงหรือเต้นผิดจังหวะ
เป็นลมหมดสติ
บวมตามขา เท้า หรือท้อง (ในกรณีหัวใจล้มเหลว)
เวียนศีรษะ อ่อนแรง
อาการเหล่านี้บางครั้งอาจเกิดขึ้นชั่วคราว แต่หากเกิดซ้ำหรือมีความรุนแรง ควรรีบพบแพทย์เพื่อการตรวจวินิจฉัยที่ถูกต้อง
การเกิดโรคหัวใจมีทั้งปัจจัยที่ควบคุมไม่ได้และปัจจัยที่เราสามารถปรับเปลี่ยนได้
พันธุกรรมหรือมีประวัติครอบครัวเป็นโรคหัวใจ
อายุที่มากขึ้น โดยเฉพาะผู้ที่อายุมากกว่า 45 ปีในผู้ชาย และ 55 ปีในผู้หญิง
เพศชายมีความเสี่ยงมากกว่าเพศหญิงเล็กน้อย
ความดันโลหิตสูง
เบาหวาน
ไขมันในเลือดสูง
การสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์
ภาวะอ้วนหรือน้ำหนักเกิน
การขาดการออกกำลังกาย
ความเครียดและการพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตจึงเป็นกุญแจสำคัญในการป้องกันโรคหัวใจ
คำถามสำคัญที่หลายคนอยากรู้ก็คือ โรคหัวใจรักษาหายไหม คำตอบคือ ขึ้นอยู่กับชนิดและความรุนแรงของโรค
ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจที่รักษาด้วยการขยายหลอดเลือด (Balloon / Stent) หรือผ่าตัดบายพาส
ผู้ป่วยที่มีปัญหาลิ้นหัวใจและได้รับการผ่าตัดซ่อมหรือเปลี่ยนลิ้นหัวใจ
ผู้ที่เป็นหัวใจเต้นผิดจังหวะบางชนิด สามารถรักษาด้วยการจี้ไฟฟ้า (Ablation) และกลับมาใช้ชีวิตได้เกือบปกติ
โรคหัวใจล้มเหลว แม้ไม่หายขาดแต่สามารถควบคุมด้วยยาและการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
โรคหัวใจเรื้อรังบางชนิดที่ต้องอาศัยการรักษาต่อเนื่องตลอดชีวิต
สิ่งสำคัญที่สุดคือ การตรวจพบเร็วและรักษาเร็ว จะช่วยเพิ่มโอกาสฟื้นฟูและลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนได้มาก
โรคหัวใจเป็นโรคร้ายที่ใกล้ตัวเรามากกว่าที่คิด และสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน หากเข้าใจอาการ สาเหตุ และวิธีป้องกัน รวมถึงการไปตรวจสุขภาพหัวใจอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยลดความเสี่ยงได้อย่างมาก
โรคหัวใจรักษาหายไหม คำตอบคือ “บางกรณีหายได้” และ “บางกรณีควบคุมได้” สิ่งสำคัญที่สุดคือการดูแลสุขภาพอย่างต่อเนื่อง และไม่ละเลยสัญญาณเตือนเล็ก ๆ น้อย ๆ ของร่างกาย