โรงพยาบาลเชียงใหม่ ราม chiangmai ram hospital

ขึ้นชื่อว่าการนอนกรนหลายคนคงไม่อยากยอมรับ เพราะนอกจากจะสร้างความน่ารำคาญให้คนข้างกายแล้ว ยังดูน่าอายต่อสายตาคนอื่น แต่หลายคนคงไม่ทราบว่า จริงๆแล้ว อาการนอนกรนยังเป็นอันตรายต่อสุขภาพกว่าที่คิด เนื่องจากอาจส่งผลต่อสมองของเราได้ ซึ่งมีการวิจัยหลายชิ้นที่พบว่ามีผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นจากการนอนกรนต่อการทำงานของการรับรู้และสุขภาพสมองโดยรวม วันนี้เราจะมาเจาะลึกว่าการนอนกรนส่งผลต่อสมองอย่างไร และเหตุใดจึงจำเป็นต้องแก้ไขปัญหานี้กันบ้าง

 

 

 

อาการพื้นฐานของการนอนกรน :

ก่อนที่เราจะพูดถึงผลกระทบของการนอนกรนต่อสมอง สิ่งสำคัญคือต้องทำความเข้าใจว่าอะไรเป็นสาเหตุของการนอนกรน การกรนเกิดขึ้นเมื่อการไหลเวียนของอากาศผ่านปากและลำคอถูกปิดกั้นบางส่วนระหว่างการนอนหลับ การอุดตันนี้อาจเกิดจากปัจจัยหลายประการ รวมถึงกล้ามเนื้อคอที่ผ่อนคลาย น้ำหนักส่วนเกิน หรือความผิดปกติของโครงสร้างในทางเดินหายใจ เมื่อบุคคลหายใจเข้าและออก ทางเดินหายใจที่ตีบแคบจะทำให้เนื้อเยื่อโดยรอบสั่นสะเทือน ส่งผลให้เกิดเสียงกรนที่มีลักษณะเฉพาะ

 

บทบาทของสมองต่อการนอนหลับ :

เพื่อทำความเข้าใจว่าการนอนกรนส่งผลต่อสมองอย่างไร เราต้องชื่นชมบทบาทของสมองในการควบคุมการนอนหลับเสียก่อน สมองควบคุมวงจรการนอนหลับและตื่นผ่านเครือข่ายเซลล์ประสาท สารสื่อประสาท และฮอร์โมนที่ซับซ้อน การนอนหลับแบ่งออกเป็นหลายระดับ รวมถึงช่วง REM (Rapid Eye Movement) ซึ่งจะเป็นระดับที่มีการเคลื่อนไหวของดวงตาอย่างรวดเร็ว และสมองจะยังทำงานทำให้เกิดการฝัน รวมไปถึงการนอนหลับแบบไม่ REM ซึ่งแต่ละช่วงทำหน้าที่ที่แตกต่างกันสำหรับการรวบรวมความทรงจำ การประมวลผลทางอารมณ์ และการฟื้นฟูร่างกาย

 

 

ผลกระทบของการนอนกรนต่อคุณภาพการนอนหลับ :

วิธีหนึ่งที่ส่งผลกระทบโดยตรงต่อสมองคือการกรนรบกวนรูปแบบการนอนหลับ การกรนสามารถนำไปสู่การตื่นขึ้นบ่อยครั้งตลอดทั้งคืน ส่งผลให้บุคคลไม่สามารถเข้าสู่ขั้นตอนการนอนหลับที่ลึกขึ้นและฟื้นฟูได้ เมื่อการนอนหลับถูกรบกวน สมองจะไม่สามารถทำหน้าที่สำคัญต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และอาจเกิดผลกระทบต่อสมองจนเกิดอาการต่างๆได้ ดังนี้

1. ฟังก์ชั่นการรับรู้ลดลง : การกระจายตัวของการนอนหลับแบบเรื้อรังอาจทำให้ความจำ ความสนใจ และการตัดสินใจลดลง นอกจากนี้ยังอาจส่งผลต่ออารมณ์แปรปรวนและลดความตื่นตัวในระหว่างวัน

2. การรวมหน่วยความจำบกพร่อง : ระยะการนอนหลับลึกมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการรวบรวมความทรงจำและเสริมสร้างการเรียนรู้ การรบกวนการนอนหลับที่เกิดจากการกรนสามารถขัดขวางกระบวนการนี้ ส่งผลต่อความสามารถในการเก็บข้อมูลและเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ

3. ความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของโรคเกี่ยวกับความเสื่อมของระบบประสาท: การศึกษาบางชิ้นชี้ให้เห็นถึงความเชื่อมโยงระหว่างปัญหาการนอนหลับที่เกิดจากการกรน และความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของโรคเกี่ยวกับความเสื่อมของระบบประสาท เช่น โรคอัลไซเมอร์ แม้ว่าจำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมในพื้นที่นี้ แต่ความเชื่อมโยงก็น่ากังวล

4. ปัญหาในการควบคุมอารมณ์ : คุณภาพการนอนหลับที่ไม่ดีเนื่องจากการกรนสามารถนำไปสู่ความไม่มั่นคงทางอารมณ์และระดับความเครียดที่เพิ่มขึ้น สมองต้องการการพักผ่อนอย่างเพียงพอเพื่อประมวลผลและควบคุมอารมณ์อย่างมีประสิทธิภาพ

5. การรับรู้ลดลง : เมื่อเวลาผ่านไป การนอนกรนเรื้อรังและคุณภาพการนอนหลับที่ไม่ดีอาจส่งผลให้การรับรู้ลดลงและเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะต่างๆ เช่น ภาวะสมองเสื่อม

 

 

ผลกระทบต่อสมองจากอาการหยุดหายใจขณะหลับ :

สำหรับผู้ที่นอนกรนจำนวนมาก สาเหตุที่แท้จริงคือภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น หรือ OSA (Obstructive Sleep Apnea) คือ ความผิดปกติของการนอนหลับขั้นรุนแรง โดยเกิดจากลักษณะการอุดตันทางเดินหายใจทั้งหมดหรือบางส่วนซ้ำแล้วซ้ำเล่าระหว่างการนอนหลับจากกล้ามเนื้อในช่องคอ,ลิ้นมีการหย่อนไปปิดทางเดินหายใจส่วนตัน ส่งผลให้อาการเหล่านี้อาจนำไปสู่การขาดออกซิเจนและอากาศ ทำให้ไม่สามารถเข้าสู่ปอดไปเลี้ยงสมองและร่างกายได้ คนที่มีอาการนี้จะมีอาการตื่นตัวอย่างกะทันหัน มีภาวะตื่นบ่อย(arousals) มีออกซิเจนต่ำในร่างกาย มีการคั่งของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ซึ่งส่งผลกระทบอย่างมากต่อสมอง เป็นสาเหตุต่อสุขภาพให้เกิดโรคต่างๆขึ้น ได้แก่

1. ความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของโรคหลอดเลือดสมอง OSA มีความเชื่อมโยงกับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของโรคหลอดเลือดสมอง เป็นสาเหตุของโรคหลอดเลือดในสมองตีบ ซึ่งจากการวิจัยพบว่าผู้ป่วยที่เป็นโรคหลอดเลือดในสมองตีบมากกว่า 70% จะมีอาการนอนกรนด้วยนั่นเอง

2. ความบกพร่องทางสติปัญญาบุคคลที่มี OSA มักประสบกับความบกพร่องทางสติปัญญา รวมถึงปัญหาด้านความจำ สมาธิ และทักษะการแก้ปัญหา

3. ความผิดปกติทางอารมณ์ OSA มีความเกี่ยวข้องกับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของความผิดปกติทางอารมณ์ เช่น ภาวะซึมเศร้าและวิตกกังวล ซึ่งอาจส่งผลต่อสุขภาพสมองเพิ่มเติม

4. การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างสมอง การศึกษาบางชิ้นแสดงให้เห็นว่า OSA สามารถนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างสมอง เช่น การลดลงของปริมาณสารสีเทาในพื้นที่เฉพาะของสมอง

 

แก้ปัญหาการนอนกรนเพื่อสุขภาพสมอง :

1. การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต การลดน้ำหนัก หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และยาระงับประสาทก่อนนอน และการนอนตะแคงสามารถช่วยลดการนอนกรนได้

2. การบำบัดด้วย CPAP เครื่องอัดความดันอากาศเชิงบวกอย่างต่อเนื่อง (CPAP) มักใช้เพื่อรักษา OSA โดยการส่งกระแสลมที่สม่ำเสมอเพื่อให้ทางเดินหายใจเปิดระหว่างการนอนหลับ

3. อุปกรณ์ในช่องปาก บางคนอาจได้รับประโยชน์จากอุปกรณ์ทันตกรรมที่ช่วยรักษาทางเดินหายใจที่เปิดกว้างระหว่างการนอนหลับ

4. การผ่าตัด ในกรณีที่รุนแรงของ OSA การผ่าตัดอาจจำเป็นเพื่อแก้ไขปัญหาทางกายวิภาคที่ส่งผลให้นอนกรนและหายใจลำบาก

5. การตรวจสอบการนอนหลับด้วยวิธี Sleep Test เป็นการเช็คปัญหาที่มีจากการนอนด้วยเครื่องมือ และ เกณฑ์ที่น่าเชื่อถือจากผู้เชี่ยวชาญ วิธีนี้จะทำให้สามารถรับรู้ถึงปัญหาที่เกิดขึ้นจากการนอนได้อย่างแม่นยำ นอกจากนี้ยังสามารถได้รับคำแนะนำจากแพทย์ถึงการป้องกันและรักษาได้แต่เนิ่นๆ ไม่ให้เกิดโรคที่เป็นอันตรายลุกลามต่อสุขภาพได้

 

อาการกรนอาจไม่ใช่เพียงเรื่องเล็กๆอีกต่อไป แต่เป็นสัญญาณบอกเหตุที่อาจเป็นอันตรายกว่าที่เราคิดได้

หากท่านมีข้อสงสัยที่ต้องการปรึกษา สามารถติดต่อกับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางได้ที่ ร.พ.เชียงใหม่ ราม โทร. 052-004699